qurumaq

f.

1. Yaşlığı, islaqlığı, rütubəti, nəmliyi yox olmaq, quru hala düşmək. Sərilmiş paltarlar qurudu. İstidən dodaqlarım quruyur. – Qurban bildi ki, ləyəndəki kəc quruyub zay olub. . C. M.. <Səriyyə xala> bağırmaq və ağlamaq istəyir, bacarmırdı. Sanki gözlərinin yaşı qurumuşdu. M. İ..

2. Günəşin istisindən, quraqlıqdan solmaq və ya torpaqdan qida almamaq nəticəsində tələf olmaq (bitkilər haqqında). Həyətdəki güllərin hamısı qurudu. Tut ağacı qurumuşdur.

3. məc. dan. Arıqlamaq, zəifləmək, üzülmək. Yeməməkdən qurumaq. Dərddən qurumaq.

4. dan. İflic olmaq, hərəkətdən qalmaq. Onun bir tərəfi qurumuşdur. // Bu mənada əmr şəklində qarğış kimi işlənir . Əlin (ayağın, dilin) qurusun!

5. Donmaq, hissiz bir hala gəlmək. Şaxtadan bütün bədənim qurumuşdur. Küləkdən ayaqlarım qurudu.

6. məc. Son dərəcə təəccüblənmək, mat qalmaq. Elə bunu bilcək lap qurudum. C. M..

◊ Quruyub daşa dönmək – bax quruyub qalmaq. Təəccübdən <Nadirin> gözləri dörd oldu. Dimdik durub qapının ağzında dayandı. Sanki quruyub daşa döndü. B. T.. Quruyub qalmaq – 1) mat qalmaq, heyrətdə qalmaq, son dərəcə təəccüblənmək. Bu işə lap quruyub qalmışam. – Hər kəs olduğu yerində quruyub qalmışdı. M. S. Ordubadi; 2) hərəkətsiz durmaq, donub qalmaq. Qısa adam, qarşısında quruyub qalmış bu səmimi vücudu başdan-ayağa süzdü. H. N.. Quruyub mat qalmaq – bax quruyub qalmaq. . . O biri tərəfdən də mənim barəmdə hər xüsusda onun sədaqəti gözümün qabağında durub, məni bu halətə gətirdi ki, öz-özümə quruyub mat qaldım. C. M.. Yerindəcə qurumaq – bax quruyub qalmaq.